کد مطلب:359458 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:356
ترفیع خانه های پیامبران
قرآن مجید، در آیه معروف به آیه نور، نور خدا را به چراغی پرفروغ تشبیه می كند كه به سان ستاره فروزان می درخشد، آنگاه در آیه بعدی جایگاه این مشعل فروزان را بیوتی می داند كه در آنها مردانی وارسته، صبح و شام خدا را تسبیح می گویند، آن جا كه می فرماید: فی بیوت اذن اللّه ان ترفع و یذكر فیها اسمه یسبح له فیها بالغدوّ والا صال، نور 37 «این چراغ فروزان» در خانه هایی روشن است كه خدا رخصت داده كه قدر و منزلت آنها والا گردد و نام او در آنها یاد شود، در آن خانه ها بامدادان و شامگاهان تسبیح خدا می گویند.
اكنون باید دید مقصود از آن بیوت چیست؟ مسلماً بیت غیر از مسجد است، زیرا بیت از بیتوته به معنی شب را به پایان رساندن، گرفته شده است، و اگر به مسكن انسان بیت می گویند، از آن روست كه انسان در آنجا شب را به صبح می رساند.
قرآن، هرجا كه درباره معبد و پرستش گاه جمعی مسلمانان سخن می گوید، لفظ مسجد یا مساجد را به كار می برد، و لذا این واژه در قرآن 28 بار به صورت جمع و مفرد به كار رفته است، در حالی كه هرگاه قرآن از مسكن و مأوی سخن به میان آورد، از واژه بیت به صورت جمع یا مفرد بهره می گیرد. لذا این واژه 66
بار در قرآن در همین مورد به كار رفته است. نتیجه این كه در زبان قرآن بیت و مسجد مصداقاً یكی نبوده و یكی شمردن آن دو، مدعایی بی دلیل است.
به طور مسلم، مقصود از این بیوت، بیوت انبیا و اولیا و انسان های وارسته است كه در آنها، صبح و شام، خدا را تسبیح می گویند. جلا ل الدین سیوطی، از انس بن مالك نقل می كند: زمانی كه رسول خدا صلی اللّه علیه و آله آیه فی بیوت اذن اللّه ان ترفع را در مسجد تلا وت كرد، فردی از یاران رسول خدا صلی اللّه علیه و آله به پا خاست و پرسید: مقصود از این خانه ها چیست؟ پیامبر صلی اللّه علیه و آله فرمود: خانه های پیامبران; در این هنگام ابوبكر برخاست و گفت: ای پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله این خانه (اشاره به خانه علی و فاطمه) از همین خانه هاست كه خدا رخصت بر رفعت و بالا بردن منزلت آنها داده است؟ پیامبر صلی اللّه علیه و آله فرمود: آری از برترین آنهاست.
تا این جا روشن شد كه مقصود از بیوت، خانه های پیامبران است نه مساجد، اكنون باید دید مقصود از رفع چیست؟ در این جا دو احتمال است: 1- مقصود از رفع، رفع حسی است. 2- مقصود رفع معنوی است. بنابر احتمال اول، مقصود، بالا بردن دیوارها و زدن سقف است، چنان كه در آیه می فرماید: رفع سمكها فسواها، نازعات/ 28; ولی چون قرآن درباره بیوتی سخن می گوید كه دیوار و سقف دارند، طبعاً مقصود از ترفیع، رفع معنوی است، یعنی رفعت و منزلت و بزرگداشت آنها; و یكی از مظاهر ترفیع این بیوت، آن است كه از هر نوع آلودگی حفظ شوند و به هنگام فرسودگی تعمیر شوند.
این ویژگی ها به پاس حضور مردان بزرگی است كه در آن خانه ها به راز و نیاز پرداخته و خدا را یاد می كنند; و داد و ستد، آنان را از برپاداشتن نماز و پرداخت زكات باز نمی دارد. به پاس وجود این شخصیت ها، خدا اذن داده است كه به این آثار، از دیده تعظیم و تكریم نگریسته شود و از ویرانی و آلودگی صیانت گردد.
همگی می دانیم كه پیامبر گرامی صلی اللّه علیه و آله در خانه خود به خاك سپرده شد، یعنی در آن نقطه ای كه خدا را یاد می كرد و ستایش می نمود. خانه وی، به حكم این آیه، دارای ارج و احترام بوده و هر نوع ایجاد ویرانی و تخریب و ایجاد آلودگی در آن، دور از شان آن و بر خلا ف دستور قرآن است.
بلكه بخشی از بیوت مدینه مدفن و آرامگاه شخصیت های بزرگی است: و بنابر روایت صحیح حضرت زهرا سلا م اللّه علیها در خانه خود كه تاكنون نیز موجود است به خاك سپرده شد.
حضرت هادی و حضرت عسكری علیهما السلا م نیز در خانه هایی كه خدا را پرستش می كردند به خاك سپرده شدند. در این صورت این خانه ها به تصریح آیه دارای منزلت و رفعت هستند و تخریب آنها با مفاد این آیه ناسازگار است.
در محله بنی هاشم مدینه، تا چندی قبل خانه های حسنین علیهما السلا م و مدرسه امام صادق علیه السلا م برپا بود، و نگارنده خود در سال 1335 به زیارت این بیوت تشرف یافت، ولی متاسفانه به عنوان توسعه مسجد نبوی همه این آثار نابود گشت، در حالی كه توسعه مسجد النبی صلی اللّه علیه و آله با حفظ این آثار منافاتی نداشت.
اكنون باید دید مقصود از آن بیوت چیست؟ مسلماً بیت غیر از مسجد است، زیرا بیت از بیتوته به معنی شب را به پایان رساندن، گرفته شده است، و اگر به مسكن انسان بیت می گویند، از آن روست كه انسان در آنجا شب را به صبح می رساند.
قرآن، هرجا كه درباره معبد و پرستش گاه جمعی مسلمانان سخن می گوید، لفظ مسجد یا مساجد را به كار می برد، و لذا این واژه در قرآن 28 بار به صورت جمع و مفرد به كار رفته است، در حالی كه هرگاه قرآن از مسكن و مأوی سخن به میان آورد، از واژه بیت به صورت جمع یا مفرد بهره می گیرد. لذا این واژه 66
بار در قرآن در همین مورد به كار رفته است. نتیجه این كه در زبان قرآن بیت و مسجد مصداقاً یكی نبوده و یكی شمردن آن دو، مدعایی بی دلیل است.
به طور مسلم، مقصود از این بیوت، بیوت انبیا و اولیا و انسان های وارسته است كه در آنها، صبح و شام، خدا را تسبیح می گویند. جلا ل الدین سیوطی، از انس بن مالك نقل می كند: زمانی كه رسول خدا صلی اللّه علیه و آله آیه فی بیوت اذن اللّه ان ترفع را در مسجد تلا وت كرد، فردی از یاران رسول خدا صلی اللّه علیه و آله به پا خاست و پرسید: مقصود از این خانه ها چیست؟ پیامبر صلی اللّه علیه و آله فرمود: خانه های پیامبران; در این هنگام ابوبكر برخاست و گفت: ای پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله این خانه (اشاره به خانه علی و فاطمه) از همین خانه هاست كه خدا رخصت بر رفعت و بالا بردن منزلت آنها داده است؟ پیامبر صلی اللّه علیه و آله فرمود: آری از برترین آنهاست.
تا این جا روشن شد كه مقصود از بیوت، خانه های پیامبران است نه مساجد، اكنون باید دید مقصود از رفع چیست؟ در این جا دو احتمال است: 1- مقصود از رفع، رفع حسی است. 2- مقصود رفع معنوی است. بنابر احتمال اول، مقصود، بالا بردن دیوارها و زدن سقف است، چنان كه در آیه می فرماید: رفع سمكها فسواها، نازعات/ 28; ولی چون قرآن درباره بیوتی سخن می گوید كه دیوار و سقف دارند، طبعاً مقصود از ترفیع، رفع معنوی است، یعنی رفعت و منزلت و بزرگداشت آنها; و یكی از مظاهر ترفیع این بیوت، آن است كه از هر نوع آلودگی حفظ شوند و به هنگام فرسودگی تعمیر شوند.
این ویژگی ها به پاس حضور مردان بزرگی است كه در آن خانه ها به راز و نیاز پرداخته و خدا را یاد می كنند; و داد و ستد، آنان را از برپاداشتن نماز و پرداخت زكات باز نمی دارد. به پاس وجود این شخصیت ها، خدا اذن داده است كه به این آثار، از دیده تعظیم و تكریم نگریسته شود و از ویرانی و آلودگی صیانت گردد.
همگی می دانیم كه پیامبر گرامی صلی اللّه علیه و آله در خانه خود به خاك سپرده شد، یعنی در آن نقطه ای كه خدا را یاد می كرد و ستایش می نمود. خانه وی، به حكم این آیه، دارای ارج و احترام بوده و هر نوع ایجاد ویرانی و تخریب و ایجاد آلودگی در آن، دور از شان آن و بر خلا ف دستور قرآن است.
بلكه بخشی از بیوت مدینه مدفن و آرامگاه شخصیت های بزرگی است: و بنابر روایت صحیح حضرت زهرا سلا م اللّه علیها در خانه خود كه تاكنون نیز موجود است به خاك سپرده شد.
حضرت هادی و حضرت عسكری علیهما السلا م نیز در خانه هایی كه خدا را پرستش می كردند به خاك سپرده شدند. در این صورت این خانه ها به تصریح آیه دارای منزلت و رفعت هستند و تخریب آنها با مفاد این آیه ناسازگار است.
در محله بنی هاشم مدینه، تا چندی قبل خانه های حسنین علیهما السلا م و مدرسه امام صادق علیه السلا م برپا بود، و نگارنده خود در سال 1335 به زیارت این بیوت تشرف یافت، ولی متاسفانه به عنوان توسعه مسجد نبوی همه این آثار نابود گشت، در حالی كه توسعه مسجد النبی صلی اللّه علیه و آله با حفظ این آثار منافاتی نداشت.